Na jakość spożywanej herbaty wpływa wiele czynników: miejsce, w którym rośnie, metoda zbioru, proces technologiczny produkcji, przechowywanie czy sposób przygotowania naparu. W pewnym sensie nasz czajnik do herbaty zawsze będzie krył w sobie czekającą na odkrycie tajemnicę, nawet jeśli użyjemy dobrze znanego nam rodzaju herbaty.
Liściasta, łamana czy ekspresowa – którą wybierzesz?
Istnieje wiele sposobów oceny jakości herbaty. Jeden z nich odwołuje się do wielkości oraz jakości liści herbacianego suszu. Cały proces technologiczny produkcji herbaty ma na celu zachować cenne składniki liści. Najlepsze gatunkowo są zatem te herbaty, których liście ususzono w całości. Łamanie czy cięcie herbacianego surowca na jednym z etapów produkcji sprawia, że cenny sok ucieka, a to ma bezpośredni wpływ na smak i aromat sporządzanego z tych liści naparu herbacianego. Za najlepsze zatem uważa się herbaty liściaste, za gorsze gatunkowo te, wyprodukowane z fragmentów liści ‒ tzw. łamane (Broken) lub składające się wręcz z pyłu herbacianego powstałego przy przesiewaniu herbaty (Fannings i Dust). Ten ostatni, najdrobniejszy rodzaj herbat, używany jest najczęściej do produkcji herbat ekspresowych, dlatego powszechnie uważa się je za produkt gorszej jakości.
Tajemnicze symbole na opakowaniach
Najczęściej kupujemy czajniczek do herbaty, by zakończyć pospolite parzenie torebek i rozpocząć podróż po gatunkach i smakach herbat sypkich. I tu mogą pojawić się pierwsze problemy, bo na opakowaniach takich herbat często umieszczane są tajemnicze literowe skróty. Na początku trudno zorientować się, co one właściwie znaczą. Odpowiedź jest banalna – to informacja o formie suszu danej herbaty. Wyróżnia się herbaty: liściaste, łamane (Broken, rozdrobnione lub krojone dla łatwiejszego zaparzania), bardzo drobne (Fannings, odpadki liści krojonych herbat) oraz pył herbaciany (Dust). W ramach każdej z tych form wyróżniamy klasy jakości różniące się między sobą smakiem i aromatem.
Herbaty liściaste:
- (TGFOP) Tippy Golden Flowery Orange Pekoe: najlepsze gatunki herbat kwiatowych; zawierają pączki liściowe, najmłodsze listki i jasne końcówki nierozwiniętych pąków.
- (FOP) Flowery Orange Pekoe: młode pierwsze liście, nierozwinięte pąki liściowe ze srebrnobiałym połyskiem, uważana za najlepszy gatunek herbaty; jej smak wyróżnia kwiatowa nuta, bardzo aromatyczna.
- (OP) Orange Pekoe: bardzo dobry gatunek herbaty, zawiera już długie, spiczaste liście, przez co nieco traci na aromacie, ale jest zdecydowanie mocniejsza od poprzednich.
- (P) Pekoe: gatunek dobry, zawiera krótkie, grubsze i nieco twardsze listki; napar jest mocny, ponieważ zawiera szusz z większą ilością nerwów liściowych.
- (PS) Pekoe Souchong: gatunek pośredni, zawiera liście wyraźnie krótsze i twardsze niż Pekoe (przez co niezbyt dobrze skręcone), które dają bardzo mocny napar.
- (S) Souchong: również gatunek pośredni, oprócz dużych liści (grubszych i twardszych) zawiera także ogonki liściowe i końcówki pędów krzewów; napar z nich często bywa bardzo ostry.
Herbaty łamane i „proszkowe”
Wśród herbat łamanych wyróżnia się te same klasy, co herbat liściastych, dodaje się tylko określenie Broken: (TGFBOP) Tippy Golden Flowery Broken Orange Pekoe, (FBOP) Flowery Broken Orange Pekoe, (BOP) Broken Orange Pekoe, (BP) Broken Pekoe, (BPS) Broken Pekoe Souchong oraz (BS) Broken Souchong. Natomiast herbaty bardzo drobne zawierają cztery klasy: (OF) Orange Fannings, (OPF) Orange Pekoe Fannings, (PF) Pekoe Fannings – produkowane metodą CTC (cut, tear, curl; dają mocny i szybko naciągający napar, idealne do torebek) oraz (F) Fannings.
